معرفی کامل سندرم آلرژی دهانی
سندرم آلرژی دهانی (Oral allergy syndrome) یا سندرم حساسیت اورال به نوعی آلرژی غذایی در بزرگسالان گفته می شود که معمولا روی دهان، لب ها، زبان و گلو اثر گذاشته و با آلرژی تب یونجه ارتباط دارد.
در سندرم آلرژی دهانی بدن به نوع خاصی از پروتئین که مشابه پروتئین موجود در گرده ها می باشد واکنش نشان می دهد. به عبارت دیگر هنگام مصرف برخی میوه های تازه، آجیل ها و سبزیجات سیستم ایمنی بدن پروتئین آن ها را با گرده اشتباه گرفته و آنتی بادی IgE باعث بروز واکنش های آلرژیک به این پروتئین می شود، به همین دلیل به آن سندرم آلرژی گرده نیز گفته می شود.
آیا سندرم آلرژی دهانی نوعی آلرژی فصلی است؟
خیر! اگرچه علائم سندرم آلرژی دهانی در روزهایی از سال که گرده افشانی گل ها بیشتر است تشدید می شود اما آلرژی فصلی محسوب نمی شود زیرا برخلاف آلرژی فصلی در هر زمان از سال و با مصرف برخی مواد غذایی خاص نشانه های آن ظاهر می شود.
علت سندرم آلرژی دهانی
پروتئین ها در تمامی مواد آلی یافت می شوند و سیستم ایمنی بدن پروتئین های خاصی را به منظور از بین بردن باکتری ها، ویروس ها و دیگر میکروب های مهاجم شناسایی می کند، با این وجود گاهی به اشتباه برخی پروتئین های غیر مضر مانند گرده ها را نیز برای بدن خطرناک تشخیص داده و نسبت به آن ها واکنش نشان می دهد.
هنگامی که فرد میوه و سبزیجات حاوی این پروتئین را مصرف کرده یا گرده ها از طریق سیستم تنفسی وارد بدن می شوند سیستم ایمنی بدن مانند یک مهاجم با آن برخورد کرده که به علائمی همچون تورم یا سایر نشانه های آلرژیک منجر خواهد شد.جالب است بدانید طبق نظر کارشناسان بیش از ۶۰ درصد آلرژی های غذایی در واقع آلرژی گرده هستند.
- درختان و علف هایی که گرده آن ها باعث بروز سندرم آلرژی دهانی می شوند
- درختانی همچون درخت توس، توسکا، سدر ژاپنی و درخت چنار
- علف هایی همچون دم گربه ای چمنزار و علف باغ
- علف های هرز همچون افسنطین، رگ وید (نوعی ابروسیا)، درمنه و گیاه گوش موش
- برخی مواد غذایی که ممکن است باعث ایجاد علائم سندرم آلرژی دهان شوند
طیف وسیعی از میوه ها و سبزیجات نیز وجود دارند که خوردن آن ها باعث بروز سندرم آلرژی دهانی شده و با توجه به نوع گرده ای که سیستم ایمنی بدن به آن واکنش می دهد علائم آلرژیک متفاوتی ایجاد خواهند کرد.
میوه ها
- انواع گیلاس، شلیل، هلو، آلو و زردآلو
- سیب ها و گلابی
- انبه
- موز
- انجیر
- آووکادو
- توت فرنگی
- تمشک
- کیوی
- هندوانه
- خربزه
- پرتقال
سبزیجات
- خانواده چتریان؛ کرفس، هویج، جعفری، زردک وحشی، گشنیز، زیره، شوید، جعفری فرنگی، رازیانه
- خانواده بادنجانیان؛ گوجه فرنگی، سیب زمینی و فلفل
- خانواده کدوئیان؛ کدو تنبل، کدو باترنات، کدو سبز، خیار
- کاهو
- ذرت
- کنگر فرنگی
- نخود فرنگی
- ۳٫ سایر مواد غذایی
- فندق و گردو
- بادام زمینی
- نخود
- گندم
- سویا
- بادام
- عدس
- تخمه آفتاب گردان
- عسل
تشخیص آلرژی های غذایی
تشخیص آلرژی های غذایی با روش های مختلف درون تنی و برون تنی صورت می گیرد که می توان به گرفتن شرح حال از بیمار، معاینه فیزیکی، تست پریک، حذف غذاهای مشکوک از رژیم بیمار و انواع تست های چالش اشاره نمود.تشخیص این نوع از سندرم اغلب شامل چندین مرحله می شود که به طور معمول روش های بالینی و آزمایشگاهی به شمار می روند.
روش بالینی
روش بالینی به نسبت شایع تر بوده و آلرژی همراه با خارش و سوزش بلافاصله پس از مصرف میوه ها و سبزیجات رخ می دهد. پزشک در این مرحله تاریخچه دقیقی از بیمار و ارتباط میان مصرف مواد غذایی و شروع سوزش را بررسی خواهد کرد، در مواردی پزشک حتی ممکن است یک رژیم غذایی را حذف کند.
روش آزمایشگاهی
این آزمایشات به طور معمول شامل تست پوست، تست خراش یا آزمایش خون می باشد. در آزمایش پوست، یک متخصص مقداری از عصاره گرده، میوه ها و یا سبزیجات را بر روی پوست اعمال می کند و هر نشانه ای که بر روی پوست ایجاد شود پس از گذشت ۱۵ دقیقه اندازه گیری می گردد تا سطح واکنش را تعیین کند. در برخی موارد نیز ممکن است نیاز به انجام آزمایش خون باشد، این آزمایش اغلب زمانی صورت می گیرد که آزمایشات پوستی در دسترس و یا عملی نباشند.
علائم سندرم آلرژی دهانی
علائم این نوع از سندرم تنها پس از مصرف مواد غذایی رخ داده که به طور قابل توجهی متفاوت تر از سایر آلرژی ها می باشد و می تواند در مراحل مختلف زندگی رخ دهد.
علائم خفیف عبارتند از:
- خارش گلو، دهان، لب ها یا زبان
- تورم به ویژه در لب ها و زبان
- تورم گلو
- تهوع و استفراغ
سایر علائم نیز می توانند شامل کهیر و آسم باشند. کهیر اغلب زمانی اتفاق می افتد که مواد غذایی پوست کنده، خرد شده و یا رنده شده باشند. آسم نیز هنگامی رخ خواهد داد که غذا در حال طبخ و یا سرخ شدن باشد. لازم به ذکر است افرادی که دارای علائم شدید تری می باشند باید به پزشک مراجعه نمایند.
درمان بدون نسخه
مسدود کننده های هیستامین OTC یا آنتی هیستامین ها که برای تب یونجه مورد استفاده قرار می گیرند ممکن است برای علائم آلرژی دهان موثر باشند.
از دیفن هیدرامین (Benadryl) و fexofenadine (Allegra) برای تسکین خارش ، چشمان آبکی و گلو خراشیده شده که همراه با روزهای گرده زیاد هنگام آلرژی استفاده می شود. بعضی اوقات می توانند واکنشهای OAS را نیز سرکوب کنند.پیش درمانی با آنتی هیستامین ها قبل از خوردن این غذاها نشان داده نشده است که منبع معتبر کاملاً مؤثر باشد.
ایمونوتراپی
افرادی که با روش ایمونوتراپی برای OAS تحت درمان قرار گرفته اند ، واکنش های مختصری داشته اند. در یک مطالعه بالینی ، شرکت کنندگان می توانند مقادیر کمی از گرده توس را پس از ایمونوتراپی تحمل کنند. با این حال ، آنها نمی توانند علائم OAS را به طور کامل بر طرف کنند.
از آنجا که علائم آلرژی دهان و دندان خطرناک نیست ، از پزشک خود بخواهید که آیا می توانید محرک های مختلف بالقوه OAS را امتحان کنید تا ببیند به چه چیزی واکنش نشان می دهید.
توصیه های مهم برای جلوگیری و کاهش علائم آلرژی دهانی
در صورت بروز واکنش های آلرژیک بلافاصله دهان را با آب شسته و استراحت کنید، مصرف نوشیدنی های داغ نیز می تواند پروتئین ها را از بین برده و علائم سندرم را کاهش دهد.
مصرف آنتی هیستامین
برای سندرم آلرژی دهانی مفید است اما این دارو معمولا ۱ تا ۲ ساعت بعد از مصرف اثر می کند در حالی که علائم این سندرم معمولا بعد از ۳۰ دقیقه شروع به محو شدن می کند، با این وجود آنتی هیستامین می تواند از ماندگاری علائم جلوگیری کرده و باید بلافصله بعد از بروز علائم مصرف شود. لازم به ذکر است مصرف آنتی هیستامین قبل از خوردن این خوراکی ها چندان موثر نخواهد بود.
توجه به مواد اولیه غذاها
هنگام شرکت در مهمانی ها و یا رفتن به رستوران به مواد به کار رفته در غذاها توجه داشته باشید.
میوه ها – به خصوص سیب – را حدود یک دقیقه در مایکرویو قرار داده و سپس بلافاصله سرد کنید، این کار پروتئین های اصلی عامل سندرم آلرژی دهانی را از بین خواهد برد.
آلرژی فصلی
علائم این سندرم معمولا در فصول گرده افشانی تشدید پیدا می کند بنابراین بهتر است از مصرف مواد غذایی ذکر شده به خصوص در این ایام سال اجتناب کنید.
کنترل آلرژی فصلی برای کاهش علائم سندرم آلرژی دهانی بسیار اهمیت دارد، توصیه می شود از ۲ هفته قبل از شروع این ایام مصرف آنتی هیستامین ها و اسپری بینی را شروع کرده و در طول فصل نیز به صورت منظم استفاده کنید.
پروتئین
از آن جا که مقدار زیادی از پروتئین مورد نظر در پوست میوه ها جمع می شود، پوست گرفتن میوه ها قبل از مصرف به کاهش علائم آن کمک خواهد کرد.
برای جلوگیری از کهیر هنگام پوست گرفتن میوه ها از دستکش استفاده کنید. توصیه می شود میوه ها و سبزیجات مورد نظر را به صورت کنسرو شده مصرف کنید.
در صورت رعایت نکردن موارد ذکر شده و بروز علائم آلرژیک، در ۹ درصد موارد علائم به قدری شدید است که نیاز به مراجعه به پزشک خواهد بود.
راهکار درمانی سندروم آلرژی دهانی چیست؟
اگر می بینید که در فصل بهار و تابستان نمی توانید زیاد به سمت غذاهایی که دوست دارید بروید ناراحت نشوید، مجبور نیستید کاملا بدون میوه، سبزیجات، ادویه جات و آجیل ها سر کنید. در بسیاری موارد پختن یا مایکروفر کردن غذای تحریک کننده آلرژی به شکستن پروتئین های غذا که عامل خارش دهان و گلو هستند کمک می کند.علاوه بر این، گرفتن پوست میوه ای که می خورید ( مانند سیب و هلو ) می تواند قرار گرفتن در معرض این پروتئین ها را کاهش دهد و در نتیجه واکنش های آلرژیک کمتری را تجربه کنید.
حذف ماده غذایی آلرژی زا
از جمله متداول ترین درمان ها که برای آلرژی های غذایی به کار گرفته می شوند، حذف ماده غذایی آلرژی زا از رژیم غذایی بیمار، درمان های دارویی، ایمونوتراپی و درمان با مکمل های غذایی می باشد. در اصل، باید از غذاهای آلرژی زا امتناع كرد، ولی غذاهای همراه دانه گرده بعضی مواقع هنگامی كه گرم می شوند، قابل خوردن هستند. از این رو، بایستی از حذف غیر ضروری غذاها از طریق ارزیابی دقیق سابقه آلرژی به غذاهای پخته و تست تحریك دهانی جلوگیری شود.
پاسخ های نامطلوب نسبت به مواد غذایی با مکانیسم های متفاوت پاسخ جسمی همراه هستند که آلرژی فقط یکی از این مکانیسم ها است. ضرورت دارد که متخصصان تغذیه تفاوت میان این واکنش ها و نیز درمان های مناسب را به نحوی که به حذف یا محدودیت غیر ضروری مواد غذایی و کمبود مواد مغذی منجر نشود، درک نمایند.در بسیاری از موارد، اجتناب از مصرف مواد غذایی آلرژی زا تنها راه مطمئن برای جلوگیری از نشانه های سندرم آلرژی دهانی می باشد. با این حال برخی روش ها برای اینکه افراد بتوانند از غذای مورد علاقه خود لذت ببرند نیز وجود دارند:
میوه ها ( به ویژه سیب)
را به مدت یک دقیقه در مایکروویو قرار داده و سپس بلافاصله آن ها را سرد نمایید. تا اثرات سندرم آلرژی دهانی به سطح قابل کنترل کاهش یابد.
معمولا مقداری از این پروتئین ها در پوست وجود دارند. بنابراین پوست آن ها را قبل از مصرف بگیرید.
استفاده از دستکش
هنگام پوست کندن میوه می تواند نشانه های کهیر را کاهش دهد. همچنین سرخ کردن سبزیجات خطر ابتلا به آسم را تا حد زیادی کاهش خواهد داد.
علائم افراد مبتلا به سندرم آلرژی دهانی اغلب در طول فصل گرده افزاری بدتر خواهد شد. بنابراین بهتر است افراد از خوردن میوه های آن فصل خودداری به عمل آورند.
مدیریت آلرژی فصلی
کلید رفع نشانه های این نوع از سندرم بوده. که معمولا در داروهای آنتی هیستامین و اسپری استروئیدی تعبیه شده است. افراد باید به منظور اثرگذاری بیشتر ۲ هفته قبل از شروع فصل مصرف آن ها را آغاز کرده و بعد از آن به طور منظم استفاده نمایند.
| اینستاگرام دکتر نجمه اخلاقی دندانپزشک کودکان اصفهان |
مطالب پیشنهادی:
علت و درمان دندان درد در شبانه
