آسیب های دندانی کودکان
تحقیقات نشان می دهند تقریبا ۲۵٪ کودکان در دوران دبستان و ۳۵٪ در سنین بالاتر دچار نوعی از صدمات و آسیب های دندانی می شوند. صدمات دندانی در کودکان ممکن است به علت افتادن در حین بازی کردن، در هنگام انجام فعالیت های ورزشی یا در اثر حوادث ناشی از تصادفات اتفاق بیافتند.
درمان صدمات دندانی، به نوع صدمه وارد شده به دندان و این موضوع که دندان مورد نظر، دندان شیری است یا دائمی بستگی دارد. به هر حال در این موارد توصیه می‌شود که حداکثر ظرف ۲۴ ساعت پس از صدمه به دندانپزشک مراجعه شود.
انواع آسیب های دندانی
-
جابه‌جایی دندان
اگر صدمه وارد شده به دندان کودک خیلی کم و در حد ضرب‌دیدگی باشد، نباید به دندان فشار آورد. غذای کودک باید نرم باشد و از مصرف غذاهای سفت پرهیز شود، زیرا هم باعث ایجاد درد در ناحیه آسیب دیده می‌شود و هم به دندان آسیب‌دیده فشار وارد می کند.
در این مواقع بهداشت دندان بیش از پیش باید رعایت شود، زیرا احتمال عفونت وجود دارد. برای جلوگیری از عفونت حتما باید از دهان‌شویه‌های ضدمیکروبی دست‌کم به مدت یک هفته و روزیدو بار استفاده شود. در صورت مشاهده هرگونه تورم، آبسه یا درد حتما باید به دندانپزشک کودکان مراجعه شود.
-
شکستگی دندان
شکستگی ممکن است در دندانهای شیرییا دائمی رخ دهد و در بعضی موارد ممکن است کودک هیچ دردی را حس نکند. اما اگر قطعه بزرگی از دندان بشکند، احتمال بروز درد بیشتر می شود و قطعه باقی مانده به علت تیز و دندانه دار بودن، می تواند به لب و زبان آسیب برساند.
اگر بقایای دندان شکسته را پیدا کردید، در صورت امکان آنرا در یک لیوان شیریا سرم فیزیولوژیک(Normal Saline) قرار دهید. در بعضی موارد ممکن است دندانپزشک بتواند بقایای دندان را دوباره بچسباند.
ترمیم دندان شکسته یا چسباندن قطعه شکسته شده به همراه درمان ریشه (Root Canal)، تنها راه درمانی این صدمات در این سن می باشد و درمان های قطعی تر نظیر روکش یا لامینیت به سنین بالاتر موکول خواهد شد.
-
تغییر رنگ دندان
هر زمان که دندانی آسیب می بیند امکان تغییر رنگ آن وجود دارد. زمانی که بر اثر آسیب وارد شده به دندان، عروق خونی آن پاره می شوند، ترکیبات موجود در خون نظیر آهن وارد مجاری ظریف موجود درعاج دندان می شوند و می توانند موجب تغییر رنگ دندانها به خاکستری، آبی – بنفش، قهوه ای و یا حتی سیاه شوند.
این تغییر رنگ، عموما دو هفته پس از آسیب وارد شده به دندان رخ میدهد و ممکن است پس از قرمز شدن دندانها نیز رخ دهد. اگر چه این فرآیندممکن است تا حدودی برگشت پذیر باشد، اما تاج دندان آسیب دیده ممکن است برای مدتی نامحدود مقداری از این تغییر رنگ را در خود حفظ کند.
اگر دندان کودکتان تیره شد، بهترین کاری که می توانید انجام دهید مراجعه به دندانپزشک کودکان است. اگر همراه با تغییر رنگ دندان علائمی نظیر تورم و عفونت در تصویر رادیوگرافی ظاهر شوند، در این صورت متخصص بسته به شرایط اقدام به کشیدن دندانیا درمان ریشه دندان خواهد کرد.
اگر علایمی از عفونت در دندان تیره نباشد و دندانپزشک تشخیص دهد که دندان مذکور موجب آسیب به دندانهای مجاور و لثه های آنها نخواهد شد، ممکن است بدون انجام هیچ اقدامی اجازه دهد دندان آسیب دیده در دهان باقی بماند .
-
خارج شدن دندان از فک
بیشتر والدین در شرایطیکه با خونریزی از دندان و خروج دندان کودک از فک مواجه می گردند، دستپاچه می شوند.با این حال اگر بدانند چه اقداماتی باید انجام دهند، شانس حفظ دندان وجود دارد.
صدمات بعد از خارج شدن دندان در پیش آگهی دندان حیاتی است. جایگذاری فوری، بهترین اقدام در هنگام بروز حادثه است. اگر این امر به هر دلیلی امکان پذیر نباشد، روش دیگر استفاده از یک محلول مناسب برای حفظ و انتقال دندان به نزدیک ترین مرکز دندانپزشکی می باشد.
هر چه زودتر درمان انجام شود، احتمال ایجاد نتایج مثبت بیشتر خواهد بود. بر طبق تحقیقات اگر دندان تا یک ساعت پس از آسیببه جای خود بازگردد، شانس حفظ دندان به مراتب بیشتر خواهد شد.
اقدامات لازم جهت حفظ دندان کودک در زمان خارج شدن از فک
والدین می توانند با انجام اقدامات زیر شانس حفظ دندان کودکان خود را افزایش دهند:
آرامش خود و کودک را حفظ کنید.
دندان را پیدا کنید. باید اطمینان حاصل کنید دندان خارج شده وارد مجاری تنفسی کودک نشده باشد. اگر دندان پیدا نشد به یک متخصص اطفال جهت معاینه کودک مراجعه کنید.
دندان پیدا شده را سریعا از قسمت تاج دندان( قسمت سفید دندان) بگیرید. از دست زدن به ریشه دندان خودداری کنید. اگر دندان آلوده است آن را کمی زیر آب سرد (حداکثرده ثانیه) بشویید و سپس به جای خود برگردانید. از کودک بخواهید یک دستمال را برای نگه داشتن دندان در جای خود، به آرامی گاز بگیرد.
اگر امکان قرار دادن دندان بدون فشار وجود ندارد، ایمن ترین راه، نگهداری دندان در محلول نمکی (Hank’s Balanced Salt Solution) است. چرا که بهترین راه برای زنده نگه داشتن سلولهای خارجی دندان می باشد. در مواردی که به این محلولها دسترسی ندارید، می توانید به عنوان جایگزین از شیر استفاده کنید.
اگر شیر نیز در دسترس نبود، می توان دندان را داخل یک ظرف حاوی بزاق کودک نگه داشت. تا جای ممکن بهتر است از آب برای حفظ و انتقال دندان استفاده نشود.
اگر دندان خارج شده یکی از دندان های شیری کودک باشد، نیازی به جای گذاری دندان نمی باشد. بازگرداندن دندان شیری به جای خود، امکان آسیب به جوانه دندان های دائمی را در پی خواهد داشت.
