بررسی عوامل بروز آندربایت
در مطلب امروز سایت دکتر اخلاقی، دندانپزشک کودکان اصفهان در مورد عوامل بروز آندربایت بیشتر مطالعه خواهیم کرد. همانطور که گفتیم آندربایت یا همان مال اکلوژن کلاس ۳ نوعی اختلال یا ناهنجاری فک و دندان محسوب می‌شود. فک پایین در این نوع اختلال از حالت نرمال خارج می‌شود و به سمت جلو می‌رود. به صورت کلی این ناهنجاری سبب می‌شود که فک پایین بر روی فک بالا قرار گیرد، به عبارتی دندانهای فک پایین، دندانها فک بالا را می‌پوشانند. موارد خفیف این ناهنجاری ممکن است مشکلی را به وجود نیاورد اما موارد شدید آن باعث بروز مشکلات بسیاری از جمله جویدن غذا، صحبت کردن، داشتن درد در قسمت فک و … می‌شود.
مطلب پیشنهادی برای مطالعه : روش های پیشگیری از حساسیت دندان
دلایل بروز آندربایت
آندربایت یا همان جلو آمدگی فک پایین و دندانها به دلایل مختلفی ایجاد می‌شود و در نتیجه مشکلات گوناگونی در فک و دندانها به وجود می‌آید. البته لازم به ذکر است که علل بروز این عارضه هنوز به طور حتمی مشخص نیست. اما برخی عوامل روی بروز و میزان این عارضه تاثیر دارند که عبارتند از:
وراثت یا ژنتیک
همانطور که می‌دانید بسیاری از بیماری‌ها از جمله شکاف لب یا لب شکری ژنتیکی می‌باشند. درباره ایجاد آندربایت نیز این چنین است. در واقع یکی از مهم‌ترین دلایل موثر در نحوه شکل گیری و فرم استخوان‌های فک و حالت قرار گرفتن دندانها روی هم (آندربایت یا همان مال اکلوژن کلاس ۳) ژنتیک شخص می‌باشد. به این معنا که یکی از افراد خانواده شخص بیمار به این ناهنجاری مبتلا باشد، احتمال مبتلا شدن به آندربایت نیز افزایش خواهد یافت.
نبود تناسب و نظم بین فک و دندانها
منظورمان از نبود تناسب و نظم بین فک و دندانها؛ کوچک‌تر بودن، کوتاهی یا بلندی و وجود انحراف استخوانی در فک پایین با دندانها است. موارد ذکر شده می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله ضربه و تروما در تصادفات، سقوط از ارتفاعات بلند و سایر سوانح این چنینی رخ دهد. همانطور که گفتیم این موارد سبب بیرون زدگی دندانهای فک پایین می‌شود.
مشکلات مربوط به استخوان فک
مشکلات مربوط به استخوان فک یکی دیگر از عوامل موثر در ایجاد آندربایت است. این مشکلات شامل رشد تومور در فک پایین، رشد غیر طبیعی استخوان‌ها در ناحیه فک، بیرون آمدگی در فک پایین و همچنین عقب رفتگی در قسمت فک بالا، شکستگی و ایجاد انحراف استخوانی می‌شوند.
عادت‌های اشتباه کودکی و بزرگسالی
یکی از دلایل موثر در بروز مال اکلوژن مربوط به عادات اشتباه و نادرست در کودکی و حتی بزرگسالی است. این عادت‌های اشتباه عبارتند از:
- مکیدن انگشت شست و سایر انگشتان به طور بیش از حد
- مکیدن زیاد پستانک
- وارد کردن فشار توسط زبان به دندانهای فک پایین
- غذا خوردن نادرست و در نتیجه رفلاکس معده
تشخیص آندربایت
در صورت به وجود آمدن علائم فرد باید به سریعا به متخصص ارتودنسی مراجعه کند تا وضعیت فک و دندان وی مشخص شود. در این مراجعه باید حالت دندانها، شدت بیرون‌زدگی فک، فرم و شکل صورت و … مورد بررسی قرار گیرد. لازم به ذکر است که پس از رادیولوژی از دندانها و فک باید میزان و شدت ناهنجاری و همچنین علت آن تشخیص داده شود و اقدامات لازم برای درمان بیمار صورت گیرد. هر چه سن بیمار کم‌تر باید درمان این ناهنجاری ساده‌تر خواهد بود. بیماران در رده سنی ۷ تا ۱۲ سال به راحتی درمان می‌شوند، اما بزرگسالان به دلیل کامل شدن رشد استخوان‌ها سخت‌تر و دیرتر درمان می‌شوند.
سوالات متداول
چرا درمان آندربایت باید سریعا صورت گیرد؟
آندربایت یا پروگناتیسم مندیبل که سبب به هم خوردن تقارن در فک و صورت اشخاص می‌شود، باید تحت درمان قرار گیرد. اگر در درمان آندربایت سهل انگاری شود، بیمار عوارض بسیار بدی را تجربه خواهد کرد و با پیشرفت بیشتر این ناهنجاری هزینه درمان آن نیز بیشتر می‌شود.
دوران نقاهت جراحی فک چه مدت زمان می‌برد؟
مدت زمان لازم برای بهبودی و دوران نقاهت جراحی فک تقریبا ۱ تا ۳ هفته است. اگرچه پس از این مدت بهبودی حاصل می‌شود اما ممکن است فرد بیمار به ارتودنسی نیز نیاز داشته باشد. بنابراین متخصص ارتودنسی ملزم به استفاده از تجهیزات و ابزاری مانند نگهدارنده ارتودنسی و بریس دندانی می‌شود.
آیا امکان جلوگیری از ایجاد آندربایت وجود دارد؟
همانطور که گفتیم دلایل بروز مال اکلوژن کلاس ۳ مواردی مانند عوامل وراثتی یا ژنتیکی، ضربه، تروما، مشکلات مربوط به فک و استخوان‌های آن و عادات نادرست دوران کودکی و بزرگسالی می‌باشد. در صورتی که جلو آمدگی فک پایین به علت مسائل ژنتیکی یا وراثتی باشد تنها با تشخیص صحیح و به موقع قابل کنترل و درمان است. اما اگر آندربایت به دلایل دیگری ایجاد شده باشد برای جلوگیری از آن لازم است نکات زیر در نظر گرفته شوند. این نکات عبارتند از:
انجام ندادن عادات اشتباه در دوران کودکی و بزرگسالی. عاداتی مانند مکیدن انگشت شست، پستانک، وارد نمودن فشار به وسیله زبان به فک پایین و…) قرار دادن محافظ فک و دندان هنگام شرکت در ورزش‌های خطرناک و مسابقاتی نظیر بوکس، جودو، کاراته و… .
دکتر نجمه اخلاقی را در اینستاگرام دنبال کنید
سن مناسب برای درمان آندربایت چه زمانی است؟
بهترین سن برای تشخیص، درمان و جلوگیری از تشدید میزان جلوزدگی فک پایین بین ۷ تا ۱۲ سالگی است. چرا که در این سنین استخوان‌های کودک از جمله استخوان‌های فک در حال رشد، تغییر و تقریبا نرم می‌باشند. با اقدام به موقع نه تنها دیگر به جراحی فک نیاز نخواهد بود بلکه مدت زمان درمان کاهش می‌یابد و کودک به سرعت درمان می‌شود. در نتیجه در بزرگسالی با مشکلات شدیدتر مواجه نخواهد شد.
درمان اندربایت با جراحی فک خطر دارد؟
هر جراحی، خطرات خاصی را به دنبال دارد. اما در جراحی فک برای درمان آندربایت، دوره نقاهت کمی دشوار و طولانی خواهد بود. مدت زمان دوره نقاهت حدودا ۱ ماه پس از جراحی فک می‌باشد. لازم به ذکر است که بیمار باید بعد از جراحی، به متخصص ارتودنسی مراجعه و دندانهای خود را ارتودنسی کند.
