درمان دندان درد شدید در کودکان و بزرگسالان
دندان درد دلایل گوناگونی دارد که از دندان قروچه شبانه تا پوسیدگی دندان و آبسه دندان یا مشکلات مربوط به دندان عقل متغیر است. در این مطلب به موضوع درمان دندان درد شدید میپردازیم.
شدت دندان درد
علائم شدت دندان درد در بازه‌ای از درد ملایم تا ناراحتی هر از گاه و در نهایت درد شدید مداوم و توان‌فرسا متغیر است.
درد دندان گاهی در اثر خوردن یا نوشیدن نیز تشدید می‌شود. بعضی عارضه‌ها نیز به بروز دردی مشابه دندان درد دامن می‌زند.
دلایل دندان درد چیست؟
پوسیدگی دندان
کرم خوردگی یا پوسیدگی دندان شایع‌ترین دلیل دندان درد است که پی‌آمد انباشته شدن جرم یا پلاک است.
اسید تولید شده توسط پلاک لایه بیرونی دندان را از بین می‌برد و در نهایت وارد مغز دندان می‌شود و به آن آسیب می‌زند.
شکستن یا ترک خوردن دندان و پرکردگی
شکستگی یا ترک خوردگی و لب پریدگی دندان گاهی دلایل دیگری به جز پوسیدگی دارد و در اثر عواملی چون جویدن ماده‌ای سفت و سخت رخ می‌دهد.
این ترک‌ها اگر به موقع ترمیم نشود به مغز دندان آسیب می‌رسد.
عقب رفتن لثه
لثه در مراحل پایانی بیماری‌های لثوی شروع به عقب رفتن از روی دندان می‌کند. این روند در نهایت باعث می‌شود بخش‌های نرم‌تر و حساس‌تر ریشه دندان دیگر محافظی نداشته باشد. مسواک زدن نامناسب نیز منجر به عقب رفتن لثه و بروز دردی شبیه به درد دندان می‌شود.
آبسه پری اپیکال/ پریودنتال
آبسه دندان نتیجه عفونت باکتریایی است که جمع شدن چرک داخل مغز دندان (آبسه پری اپیکال) یا بین دندان و لثه (پریودنتال) را در پی دارد.
آبسه داخل دندان نتیجه پوسیدگی دندانی است که با از بین بردن لایه‌های محافظ دندان این اجازه را به باکتری‌ها می‌دهد تا وارد مغز دندان شوند.
به علاوه آبسه گاهی نتیجه مردن عصب در اثر تصادف یا آسیب دیدگی است. آبسه پریودنتال (اطراف دندان) غالباً از بیماری‌های لثه‌ای ناشی می‌شود که در اثر ابتلا به آن باکتری‌ها در کیسه‌های لثه‌ای اندکی جدا شده از دندان جمع می‌شوند.
آبسه با تورم لثه، ورم صورت، دندان درد نبض‌دار شدید، تب و احساس بیماری همراه است و لمس لثه و دندان نیز دردناک است.
دندان عقل
اگر فضای کافی در دهان وجود نداشته باشد، دندان عقل به صورت زاویه‌دار از لثه درمی‌آید یا در لثه گیر می‌کند و مشکل دندان عقل نهفته پیش می‌آید. بیمار در این حالت با درد دندان عقل، ورم و حتی عفونت، کیست و آبسه مواجه می‌شود. عفونت لثه معمولاً دلیل درد دندان عقل است. درد در فک منتشر می‌شود و این تصور پیش می‌آید که رباط یا استخوان اطراف دندان عقل باعث ناراحتی می‌شود. درمان اولیه شستن و ضدعفونی کردن اطراف دندان عقل است و آخرین علاج درد دندان عقل در صورت ساکت نشدن درد پس از چند ماه کشیدن دندان است.
سینوزیت
سینوزیت عفونتی باکتریایی یا ویروسی است که با التهاب لایه پوشاننده سینوس‌ها همراه است. گرفتگی بینی یا آبریزش آن، درد و حساسیت به لمس صورت و تب از علائم سینوزیت است. سینوزیت باعث نفس بدبو و دندان درد می‌شود. پژوهش‌ها بیانگر این نکته است که سینوزیت معمولاً با دیگر ناراحتی‌های دندانی مانند بیماری لثه یا بهداشت نامناسب دهان و دندان مرتبط است.
اختلال مفصل فکی ـ گیجگاهی (TMJ)
دندان قروچه و ساییدن دندان‌ها روی یکدیگر، روماتیسم یا نقرس گرفتگی یا اسپاسم عضله‌های فک را به دنبال دارد و به اختلال مفصل فکی ـ گیجگاهی می‌انجامد. سر درد، دندان درد و دشواری در باز کردن دهان یا خوردن غذا از علائم این اختلال به شمار می‌آید.
دندان قروچه (براکسیسم)
دندان قروچه باعث کبودی و خون‌مردگی رباط اطراف دندان می‌شود و حسی شبیه به دندان درد را برمی‌انگیزد. برآورد می‌شود که از هر چهار نفر یک نفر دندان قروچه می‌کند و عامل آن غالباً استرس و فشار است. استفاده از گارد شبانه می‌تواند کمک کند. اولویت درمان از بین بردن عامل استرس و فشار است.
درمان دندان درد
در ادامه متداول‌ترین درمان‌های دندانپزشکی و داروی درد دندان شدید جهت تسکین و علاج دندان درد را بررسی می‌کنیم:
کشیدن دندان عقل
اگر دندان عقل نهفته عامل دندان درد است، می‌توان برای درمان درد دندان، دندان عقل را کشید. ناحیه دندان عقل پس از تزریق دارو به طور موضعی بی‌حس می‌شود. دندانپزشک پس از بی‌حسی برشی را روی لثه ایجاد می‌کند تا با دسترسی یافتن به دندان بتواند آن را بکشد. بخش کوچکی از استخوان پوشاننده دندان نیز گاهی باید جدا شود. برش بسته و بخیه زده می‌شود. زخم پس از ۱۰ روز بهبود می‌یابد و دندان عقل بالا نسبت به دندان عقل پایین معمولاً راحت‌تر کشیده می‌شود و سریع‌تر ظرف ۴ تا ۵ روز بهبود می‌یابد.
کشیدن دندان
اگر دندان عفونت کرده باشد و نگه داشتن آن با عصب‌کشی ممکن نباشد، کشیدن اجباری دندان تنها داروی درد دندان شدید است. دندانپزشک داروی بی‌حسی را در لثه نزدیک دندان تزریق می‌کند؛ سپس حفره دندان را عریض می‌کند و آن‌قدر دندان را به صورت افقی تکان می‌دهد تا لق شود و در نهایت دندان را می‌کشد. حفره باز نیز بخیه زده می‌شود یا این که صبر می‌شود تا خون لخته شود و زخم بهبود یابد.
اکثر بیماران کوچکترین ناراحتی را در مدت عمل حس نمی‌کنند، اما باید داروی ضدالتهاب در دوران بهبود مصرف کنند تا درد و ناراحتی تسکین یابد.
عصب کشی و درمان دندان درد شدید
فضای داخل دهان که محل قرارگیری مغز یا پالپ دندان، رگ‌های خونی و عصب‌ها است روت کانال (کانال ریشه) نام دارد. اگر در صورت وجود عفونت آبسه ایجاد شود یا عصب بمیرد، عصب کشی دندان ضرورت می‌یابد. دندانپزشک در این عمل حفره‌ای را در تاج دندان ایجاد می‌کند تا بتواند مغز عفونی را خارج کند و ناحیه را پاکسازی و ضدعفونی کند؛ سپس کانال را پر می‌کند و حفره را می‌بندد.
باندینگ
اگر ریشه دندان به دلیل ترک خوردگی دندان بدون محافظ شده باشد، ترمیم دندان با رزین کامپوزیتی انجام می‌شود. این عمل در مقایسه با پر کردن دندان ساده‌تر است.
دندان درد کودکان و درمان دندان درد شدید
دندان درد یکی از مشکلات رایج کودکان و بزرگسالان است. اما کودکان متوجه نمی‌شوند که چرا دندان کوچک‌شان باعث چنین درد شکنجه‌آوری می‌شود. درد دندان زمانی شروع می‌شود که ساییدگی یا پوسیدگی به مغز (پالپ ) ظریف دندان برسد. رگ‌های خونی و عصب‌های بسیار حساسی در مغز دندان وجود دارد که با تولید دردی نافذ و تیز در مقابل این هجوم آسیب زننده واکنش نشان می‌دهند. اگرچه بعضی دندان درد‌های خفیف پس از مدت کوتاهی آرام می‌شود. اما دندانپزشکان اطفال به والدین هشدار می‌دهند که دندان درد معمولاً نشانه نوعی مشکل دندانی است که باید برای رفع آن به متخصص مراجعه کرد.
دلایل رایج دندان درد کودکان
کودکان بنا به دلایل متعدد با دندان درد مواجه می‌شوند. این درد گاهی نشانه وجود مسائل دندانی زیر است:
- دندان در حال درآمدن
- شکستگی، ترک خوردن یا لب پر شدن دندان
- شل شدن یا افتادن پر کردگی
- ساییده شدن مینای دندان یا لثه
- پوسیدگی دندان
- گیر کردن ذرات غذا که باعث حرکت کردن دندان می‌شود.
درمان دندان درد شدید
اگر فرزندتان از مسواک زدن یا استفاده از نخ دندان خودداری می‌کنید. این امتناع ممکن است نشانه وجود دندان درد باشد. بنابراین با مهربانی و دلسوزی با کودک رفتار کنید و به خاطر داشته باشید که کودکان بسیار بیشتر از بزرگسالان از درد دندان می‌ترسند و رنج می‌برند. درمان خانگی دندان درد به صورت موقت کمک به فرزندتان برای شستن دهان با آب و نمک است یا کیسه یخ روی ناحیه دردناک بگذارید، اما مراجعه به دندانپزشک اطفال تنها راه واقعی تسکین درد دندان است.
چرا که کودک به احتمال زیاد دچار مشکل دندانی جدی‌تری است که به درمان فوری نیاز دارد.
فراموش نکنید که هر چه زودتر درمان را شروع کنید، آسان‌تر می‌توانید بر مشکل غلبه کنید.
پیشگیری از دندان درد و درمان دندان درد شدید
رعایت بهداشت دهان و دندان به منظور سالم نگه داشتن دندان‌ها و لثه‌ها ساده‌ترین و اصلی‌ترین راه جلوگیری از دندان درد و داروی درد دندان شدید است. بنابراین دو بار در روز با خمیر دندان فلوراید دار مسواک بزنید. نخ دندان را فراموش نکنید و مصرف نوشیدنی‌ها و خوراکی‌های قندی را کاهش دهید تا دچار درد زجرآور دندان نشوید. استعمال دخانیات یا کشیدن سیگار و زیاده‌روی در نوشیدن مشروبات الکلی نیز بروز ناراحتی‌های دندان را در پی خواهد داشت.
حتماً طبق زمانبندی‌ای که دندانپزشک معالج برایتان تعیین می‌کند. برای معاینه به مطب مراجعه کنید تا متخصص بتواند نشانه‌های پوسیدگی دندان یا بیماری لثه را تشخیص دهد و با درمان ساده و زودهنگام از پیشرفته شدن مشکل جلوگیری کند.
جهت مشاهده‌ی صفحه‌ی اینستاگرام دکتر نجمه اخلاقی کلیک کنید.
مطالب پیشنهادی:
بررسی علل دیر افتادن دندان شیری
چه عواملی باعث بروز دندان قروچه می شوند ؟
ایمپلنت دندان در کودکان زیر ۱۵ سال و در حال رشد توصیه می شود؟
